‘Iedereen weet dat reïntegratie niet werkt’
20 april 2007 - Anush Avetisyan adviseerde
tot voor kort de sociale dienst. Ze gelooft niet zo in de reïntegratietrajecten
waarmee de gemeente mensen aan het werk probeert te krijgen. Mensen
kunnen beter vrijwilligerswerk doen dat bij ze past.
Op 1 april nam Avetisyan afscheid als voorzitter van de
cliëntenraad van de sociale dienst (tegenwoordig Dienst Werk
en Inkomen, DWI). Inmiddels coacht ze vrijwilligers in Geuzenveld-Slotermeer,
bijvoorbeeld als ze een fietscursus willen organiseren. Veel vrouwen
vinden via het vrijwilligerswerk een baan.
Hoe
komt iemand in een cliëntenraad terecht?
“Door omstandigheden was ik werkloos geworden. Er stond een
advertentie in Werkwoord, het blad van de DWI voor de klanten. En
ik ben iemand die heel veel energie heeft (lacht). Dus toen dacht
ik OK, dan ga ik even voor mijn uitkering werken. Ik schreef toen
ook voor maandblad Mug, ik deed van alles om gewoon lekker bezig
te zijn en om de taal te leren”.
Had je een bepaald idee van wat je wilde gaan doen
in de cliëntenraad?
“Ja, ik zag heel veel dingen verkeerd lopen. Die regelingen,
kijk, ik had het gevoel, je zit daarboven regelingen te bedenken,
maar je kent die klant helemaal niet. Dat was mijn grootste motivatie
om ermee te beginnen”.
Wat was het probleem met die regelingen?
“De brieven die je binnenkrijgt, je kan wel een verplichtende
brief sturen, maar niet op zo’n vernederende manier. De ambtenaren
weten zelf vaak ook niet dat het zo kan overkomen, want het zijn
juridische termen. Het gaat echt om de manier waarop.
Een ander voorbeeld is dat ze er nooit over hadden nagedacht om
een fiets onder de knipkaart [een onkostenvergoeding voor mensen
met lage inkomens] te laten vallen. De cliëntenraad heeft bereikt
dat je een fiets onder de knipkaart vergoed kan krijgen”.
In de media was er veel aandacht voor huisbezoeken
die de sociale dienst aflegt om te controleren of mensen niet stiekem
samenwonen. Hebben jullie je daarmee bezig gehouden?
“Daar hebben we tegen geadviseerd, al zul je natuurlijk wel
op een of andere manier moeten controleren. Maar ze hebben een instrument
bedacht dat zo negatief is. Als je bij mensen binnenkomt kan je
ook positiever kijken: waar kan ik je helpen. Ik kom niet alleen
jouw tandenborstels tellen of jouw kasten controleren maar wel:
heb jij misschien gebruik gemaakt van de knipkaart?”
De gemeente zegt dat de huisbezoeken inmiddels ook
worden gebruikt om mensen te wijzen op voorzieningen.
“Ja, volgens mij hebben ze dat meegenomen. Veel adviezen
die wij hebben gegeven zijn meegenomen. Daar kan ik wel trots op
zijn, er zijn hele concrete dingen die wij hebben bereikt”.
Recent is er een rapport verschenen van de Rekenkamer
waarin kritiek wordt geleverd op de reïntegratie, de ondersteuning
van werkzoekenden.
“Laten we eerlijk zijn, iedereen weet dat het niet werkt,
dat hebben we altijd al geroepen. Ik heb zelf een reintegratietraject
meegemaakt maar ik werd echt niet geholpen. Ze waren echt alleen
maar puur administratief bezig om te zorgen dat ze hun geld binnenkrijgen”.
Wat houdt dat in zo’n traject, volg je cursussen?
“Nee hoor, meestal alleen sollicitatiebrieven schrijven en
een cv maken. En meestal wordt je gedwongen om werk te doen dat
helemaal niet bij je past en dan mag je ook geen ‘nee’
zeggen. Anders heeft het directe gevolgen voor je uitkering…”
In de praktijk bleek de cliëntenraad wel een goed middel om
mensen aan het werk te krijgen, ontdekte Avetisyan.
“Onze secretaris was heel snel uitgestroomd naar werk, en
daarna was ik uitgestroomd naar werk, het werkt eigenlijk als een
reïntegratietraject. Het is een soort empowerment. Het geeft
heel veel mogelijkheden om te leren”.
Zelf ben je bij stadsdeel Geuzenveld-Slotermeer gaan
werken. Hoe ben je hier terechtgekomen?
“Ik had hier een cursus administratie opgezet, dat had weer
te maken met fouten van de DWI. Ze hebben een Formulierenbrigade.
Maar wat de Formulierenbrigade heel vaak doet is de eigen verantwoordelijkheid
van de burger nemen door zelf die formulieren in te vullen, waardoor
de burger heel erg afhankelijk wordt van de overheid.
Er was een oproep van ‘Jouw idee, maak het waar’. Toen
dacht ik, OK, dat zou mijn idee kunnen zijn: een cursus waar mensen
leren hoe ze zelf hun formulieren kunnen invullen. En dat was heel
succesvol. En op een gegeven moment werd er gevraagd of ik de coördinatie
van Wijkweb zou willen doen.
Door mijn DWI-achtergrond denk ik heb ik daar weer een soort reïntegratiebedrijf
van gemaakt. Onbewust hoor! (lacht) Vanaf september heb ik zestien
vrijwilligers gecoacht, en er zijn er acht al uitgestroomd naar
werk”.
Wijkweb is een netwerk van vrijwilligersactiviteiten?
“Het is heel simpel. Er komt iemand binnen en die zegt, ik
wil dit heel graag organiseren. Ik noem maar een voorbeeld, Habiba
wil een fietscursus organiseren, dat is echt een heel goed voorbeeld.
Dan zeg ik, OK, is er ook vraag naar? Er moeten ook mensen zijn
die meedoen. Je kan het heel graag willen, maar als er niemand is,
dan houdt het op. Dan gaat ze het uitzoeken, ze gaat ruimte zoeken,
dat is waarbij ik haar dan coach. Ik coach Habiba om haar ding te
doen.
Er moet altijd een stukje eigenbelang zijn. We gaan niemand iets
verplichten, en vooral niet als het om vrijwilligerswerk gaat. Heel
veel mensen denken dat ze voor mij iets moeten doen. Dan komen ze
hier: wat kan ik voor je doen. Ik zeg: helemaal niks. Wat kan jij
voor jezelf doen?”
Illustratie: poster van de Wij Amsterdammers campagne van de
gemeente. Meer over Wijkweb
Nieuws uit Amsterdam ontvangen? Klik
hier
|