Duwen en trekken in het stemlokaal
6 september 2006 – De leden van de stembureau’s
in Bos en Lommer moesten bij de lokale verkiezingen in maart tientallen
keren fysiek ingrijpen om te voorkomen dat allochtone kiezers hulp
kregen bij het stemmen van hun partner of kinderen. De Ombudsman
noemt de gang van zaken ‘niet behoorlijk’ en vindt dat
er moet worden nagedacht over een verruiming van de Kieswet.
Regelmatig gingen de leden van de stembureau’s met mensen
in discussie om ze uit te leggen dat het niet is toegestaan om voor
anderen te stemmen of met ze mee te lopen naar de stemcomputer.
“Als dat niet hielp, ging de voorzitter of de vice-voorzitter
tussen beide personen staan, om door deze fysieke barrière
inmenging te voorkomen”.
Een voorzitter van een stembureau schat dat het ongeveer twintig
keer nodig was om fysiek in te grijpen. Ook op andere stembureau’s
moest men “op alle mogelijke manieren regelmatig ingrijpen”,
aldus ombudsman Ulco van de Pol. Het algemene beeld is dat het ‘zeer
onrustig’ is geweest.
Kiezers wilden zich laten helpen omdat ze analfabeet waren, taalproblemen
hadden of moeite hadden met de nieuwe stemcomputer. Door de hulp
bij het kiezen ontstaat echter het risico dat hun stemgedrag wordt
beïnvloed.
Sommigen wisten niet goed waar de verkiezingen over gingen. Zo
kwam er iemand met een briefje ‘ik moet op Wouter Bos stemmen’,
terwijl die natuurlijk geen kandidaat was bij de lokale verkiezingen.
KIESWET
De stembureau’s hebben improviserend naar oplossingen gezocht,
bijvoorbeeld door ter plekke machtigingen te regelen, wat eigenlijk
niet mag. Bij de komende verkiezingen verzorgt de gemeente de instructie
van de stembureau’s. Op deze manier hoopt men ongelijkheid
te voorkomen.
Ook worden stemlokalen zodanig ingericht dat er gemakkelijker toezicht
kan worden gehouden op wat er gebeurt bij de stemcomputer.
De ombudsman hoopt dat er een landelijke discussie komt over de
kieswet. Die voorziet wel in ondersteuning aan mensen met een lichamelijke
beperking, maar is zeer streng als het gaat om andere belemmeringen.
Als je een hoge opkomst belangrijk vindt, dan zou je op zijn minst
moeten nadenken over een verruiming van de kieswet, aldus Van de
Pol.
Het onderzoek van de ombudsman was ingesteld op verzoek van stadsdeel
Bos en Lommer. De VVD-raadslid Bas van ’t Wout zal morgen
in de commissie algemene zaken bepleiten dat er onderzoek komt naar
hoe de verkiezingen zijn verlopen in de rest van de stad. De ombudsman
verwacht dat dezelfde problemen zich zullen hebben voorgedaan in
alle stadsdelen waar veel allochtonen wonen, daar is volgens hem
geen apart onderzoek voor nodig.
Ook zijn de aanbevelingen gericht op de hele stad, niet alleen
Bos en Lommer. Bovendien heeft de ombudsman het huidige onderzoek
extra snel afgerond om te zorgen dat de aanbevelingen kunnen worden
benut bij de voorbereidingen voor 22 november. Een vervolgonderzoek
zou als mosterd na de maaltijd komen.
IMAGO
Van ’t Wout: “Als raadslid en als inwoner van deze stad
zou ik het toch wel heel fijn vinden om te weten hoe grootschalig
het probleem precies is. Tenslotte is het niet niets, het gaat om
het functioneren van de democratie”. Ook wijst hij erop dat
bij deelraadsverkiezingen zes stemmen soms de doorslag kunnen geven.
Mocht het probleem erg groot zijn, dan moet misschien de procedure
bij het vaststellen van de verkiezingen worden aangepast, zodat
de uitslag alsnog kan worden gecorrigeerd of ongeldig kan worden
verklaard, aldus de VVD-er. Ook sluit hij niet uit dat er meer mogelijkheden
moeten komen om met de stemcomputer te oefenen, mocht uit vervolgonderzoek
tenminste blijken dat daar het probleem zit.
Van ’t Wout zegt zich verder zorgen te maken over het imago
van de hoofdstad vanwege de ‘knullige’ manier waarop
de verkiezingen zijn georganiseerd. Daarbij doelt hij niet alleen
op de problemen in Bos en Lommer, maar ook op het feit dat Amsterdam
als één van de laatste gemeenten overstapte op de
stemcomputer en dat vervolgens bij enkele stembureau’s de
stroom uitviel.
Zie ook: Ombudsman,
Verkiezingen
Nieuws uit Amsterdam ontvangen? Klik
hier
|