Protest tegen stemcomputer
12 juli 2006 – De huidige stemcomputers
zijn niet controleerbaar en bovendien nergens voor nodig. We moeten
daarom weer met potlood en papier gaan stemmen, stelt Rop Gonggrijp,
oprichter van XS4ALL. Samen met anderen is hij een actie gestart.
Amsterdam
is bij de gemeenteraadsverkiezingen van afgelopen maart als een
van de laatste gemeenten overgestapt op de stemcomputer. Op de actiewebsite
wordt dit genoemd als één van de redenen waarom nu
een actie wordt gestart: “Een aantal mensen achter deze site
zijn Amsterdammers. En misschien moet je eerst zelf op een computer
stemmen voordat je doorhebt hoe ernstig het allemaal is”.
Gonggrijp: “Critici proberen ons inmiddels weg te zetten
als grachtengordel initiatief, maar dat klopt niet. Waar het om
gaat is dat je tien, twintig jaar geleden niemand had kunnen uitleggen
wat er mis is met stemcomputers. Door verhalen uit Amerika kunnen
mensen zich daar inmiddels wel iets bij voorstellen”.
In Amerika worden veel stemcomputers geleverd door Diebold, een
bedrijf waarvan de directeur veel geld heeft gestoken in campagnes
van de Republikeinse partij. Bovendien zeggen critici dat zijn computers
slecht beveiligd zijn tegen manipulatie.
GEHEIM
Gonggrijp wil niet suggereren dat er iets mis zou zijn met de Nederlandse
leveranciers van stemcomputers. “Ik denk dat zij de beste
bedoelingen hebben. Maar ik wil niet afhankelijk zijn van de goede
bedoelingen van een bedrijf. Bovendien, wat gebeurt er als ze straks
worden overgenomen door Diebold?”
Bezwaren tegen de stemcomputer zijn onder meer dat deze oncontroleerbaar
is, omdat de broncode van de gebruikte programma’s geheim
is en omdat er geen papieren uitdraai wordt gemaakt, waarmee desnoods
de uitslag nog handmatig zou kunnen worden gecontroleerd. Er zijn
aanwijzingen dat op een stembureau in Zeeland mogelijk is gefraudeerd
door een lid van het stembureau.
Daarnaast hebben veel mensen behoefte aan hulp bij het stemmen
met een computer. “Het aantal incidenten is schrikbarend toegenomen”,
zegt Gonggrijp. “Mensen helpen elkaar, waardoor ze elkaars
stemgedrag ook kunnen beïnvloeden. Ook zijn er geluiden over
leden van stembureau’s die over de schouder meekijken hoe
iemand zijn stem uitbrengt”.
De Amsterdamse Ombudsman heeft inmiddels een onderzoek ingesteld
naar incidenten in stadsdeel Bos en Lommer. De rapportage van dit
onderzoek moet er toe leiden dat de procedures bij de volgende verkiezingen
beter verlopen. “Stemmen doe je alleen!”, zo stelt hij
in een column.
Gonggrijp denkt dat het organisatorisch niet mogelijk is om voor
de verkiezingen op 22 november al over te stappen op het stempotlood,
maar voor de provinciale verkiezingen in maart 2007 moet dit wel
kunnen. Dat het dan langer duurt voor de uitslag bekend is, is geen
probleem: de spanning van de uitslagenavond zal de betrokkenheid
bij de verkiezingen alleen maar vergroten.
T-SHIRTS
De gemeente heeft inmiddels de stembussen verkocht en besloten om
de stempotloden te verwerken tot een kunstwerk. Is dat niet een
beetje zonde, als we weer van de computer afmoeten? Gonggrijp: “De
kosten van die potloden en stembussen zijn een fractie van het stemmen
met de computer, dus dat is het probleem niet. En gelukkig heeft
de gemeente de computers niet gekocht maar geleasd, dus daar kunnen
we weer van af”.
Dat laatste is te danken aan een amendement dat in 2004 is aangenomen
door de gemeenteraad, waarin wordt gezegd dat de gemeente vooralsnog
geen geld mag gebruiken voor de inzet van stemcomputers. Ook werd
de gemeente opgeroepen om te bevorderen dat ‘open source’
software beschikbaar komt voor stemcomputers.
Eén van de indieners van het amendement was PvdA-gemeenteraadslid
Thijs Reuten. Terugkijkend zegt hij dat het initiatief wel iets
heeft opgeleverd: “De gemeente was van plan om computers aan
te schaffen. Naar aanleiding van de discussie in de raad is besloten
om ze te leasen, met de bedoeling om onmiddellijk over te stappen
zo snel er een goedgekeurde stemcomputer beschikbaar is met open
source software”.
Gonggrijp vindt dit niet voldoende: het stempotlood moet terugkomen.
Er is inmiddels een actiewebsite geopend, waar buttons, t-shirts
en mokken besteld kunnen worden. Ook komt er een oproep om ‘beleefd
protest’ aan te tekenen bij het stemmen. “Het stembureau
is dan verplicht om dit in het proces-verbaal op te nemen”.
Website Wij vertrouwen stemcomputers
niet
Commentaar Ombudsman
Zie ook verkiezingen
Nieuws uit Amsterdam ontvangen? Klik
hier
|